JE! CHAKULA KINAWEZA KUATHIRI AKILI YAKO? (SOMA DANIELI 1 YOTE)

Amini usiamini, chakula kinaweza kuathiri akili yako, na

afya yako ya kimwili na kiroho. Kwa maelezo zaidi juu ya somo

hili la afya soma vitabu vya Afya na Lishe, kama vile Afya na

Raha na Uponyaji wa Mungu ambamo zimefafanuliwa Kanuni 8 za

Afya ----- Lishe bora, Mazoezi ya mwili, Hewa safi, Maji safi

na salama, Mwanga wa jua, Pumziko, Kiasi, na Kumwamini Mungu.

Ukizifuata utaepukana na magonjwa mengi na kupunguza gharama ya

matibabu. Yatabaki magonjwa yanayokuja kwa njia zingine

zisizozuilika.

Chakula cha daraja la kwanza ambacho Mungu alimpa mwanadamu

kilikuwa cha nafaka, kokwa na matunda (Mwanzo 1:29). Dhambi

ilipoingia ilileta laana sio tu kwa viumbe vyote bali hata kwa

ardhi. Kwa hiyo Mungu akamwongezea mwanadamu mboga za majani

katika lishe yake ya awali (Mwanzo 3:18). Gharika ilikaa juu ya

nchi kwa miezi mitano au siku 150 na kuharibu mimea yote (Mwanzo

7:24). Kwa hiyo Mungu akamwongezea mwanadamu katika lishe yake

"nyama" kutoka kwa wanyama safi tu (Mwa. 8:3,4 imebainishwa na

Law. 11:1-47; Kum. 14:1-21). Injini ya petroli hutumia petroli

tu; injili ya dizeli ni dizeli tu. Ukitaka gari lako life weka

dizeli katika injini ya petroli au petroli katika injini ya

dizeli. Mtengenezaji ndiye anayejua gari lake litatumia mafuta

gani, sio mtumiaji. Vile vile, Mungu anajua chakula kinachofaa

kwa mwili wa mwanadamu, sio mwanadamu kujichagulia cho chote

kuwa chakula. Wabishi wataharibu injini za magari yao (miili

yao).

Mungu aliumba wanyama safi na wanyama najisi juma lile la

kwanza la uumbaji. Kifo cha Yesu msalabani hakikuwa kwa kusudi

la kuwabadilisha wanyama najisi kuwa wanyama safi, bali wanadamu

wenye dhambi kuwa watakatifu. Wale wanaotaka kuwa watakatifu

watajiepusha kula nyama inayotokana na wanyama najisi; lakini

wale wasiotaka utakatifu wataswaga kila kitu (Law.

11:41,43,46,47; Kum. 14:1-4). Mungu hamlazimishi mtu, kama

vile mtengenezaji wa injini ya gari asivyomlazimisha mtu kutumia

mafuta aliyopendekeza. Lakini matokeo mwilini ni ya hakika.

Kisa cha Petro katika Matendo 10:9-16 kimetafsiriwa chini

yake katika fungu la 25 hadi 29. Hayo yalikuwa ni maono tu, si

kitu halisi; hata hivyo Petro alikataa katakata kuchinja na

kula wanyama najisi ingawa ni Mungu mwenyewe aliyemwamuru

kufanya hivyo mara tatu. Mungu hana kigeugeu; alisema wanyama

najisi wasiliwe, basi, hawawezi kuliwa milele (Mal. 3:6; Zab.

89:34). Watu wanamsingizia bure Petro wanapochinja wanyama

najisi na kula; yeye alikataa katakata. Lakini kuna adhabu

kali sana kwa wale wanaoendelea kula nguruwe, panya, na

machukizo yote ya Mataifa (wapagani). Soma Isaya 65:2-6;

66:15-17).

Pombe haikuwa sehemu ya kinywaji ambacho Mungu alimpa

mwanadamu; maji safi na salama ndicho kinywaji bora kuliko

vyote kwa mwanadamu (Mithali 20:1; 23:29-35). Walevi

hawataurithi ufalme wa Mungu (1 Kor. 6:9,10; Gal. 5:21). Kuna

wengi wanaosema, "Mimi nakunywa sana, lakini silewi." Tatizo

la pombe sio kulewa tu, bali ni zile athari zinazotokana na

kunywa pombe ambayo ina sumu mbaya ya alkoholi. Sumu hiyo

huathiri vibaya moyo, mishipa ya fahamu, nyama za mwili na

kadhalika. Mungu atamharibu mtu ye yote anayeuharibu mwili wake

kwa makusudi kwa njia yo yote ile ----- pombe, tumbako, madawa

ya kulevya, na kadhalika (1 Kor. 3:16,17). Pia kuna vinywaji

vinavyopendwa na watu wengi aina ya 'Cola', Kahawa, na Majani ya

Chai ambavyo huidhuru mishipa ya fahamu, ubongo na mwili.

Viepukwe.

Hebu sasa na tuwaangalie wale vijana wanne wa Kiebrania,

mateka kutoka Yerusalemu, wakiwa katika jiji lile la Babeli

mwaka ule wa 606 au 605 K.K. Walikuwa na umri kati ya miaka 18

na 20. Kutokana na hekima yao walichaguliwa kujiunga na vijana

wengine wa Babeli katika Chuo cha Kishenzi [Kipagani] cha Babeli

kwa mafunzo ya miaka mitatu. Wakapewa majina ya miungu ya

Babeli ----- Danieli akaitwa Belteshaza, Hanania akaitwa

Shadraka, Mishaeli akaitwa Meshaki, na Azaria akaitwa Abednego

(Dan. 1:6,7). Mfalme akaamuru wale chakula cha mfalme ili

wanenepe na kuwa na akili nyingi. Kusudi lake lilikuwa zuri

sana. Lakini, je! chakula kile cha mfalme ambacho kilikuwa na

nyama najisi, kilikolezwa kwa viungo vingi vinavyodhuru mwili,

na huenda kilikuwa na vileo kingeweza kuleta afya bora na akili

safi? (Dan. 1:1-5). Vijana hao wanne wa Kiebrania walikuwa

wamelelewa katika mazingira tofauti. Walifuata kanuni za afya

na chakula ambacho Mungu aliwapa wanadamu kula. Walijiepusha na

nyama ya aina yo yote ile pamoja na divai (maji matamu ya

zabibu) kwa vile wao walikuwa wanadhiri wa Bwana (Hesabu 6:1-5).

Kwa hiyo agizo hilo la mfalme kwao likawa mtihani mgumu sana.

"Danieli aliazimu moyoni mwake ya kuwa hatajitia unajisi

kwa chakula cha mfalme, wala kwa divai aliyokunywa; basi

akamwomba yule mkuu wa matowashi ampe ruhusa asijitie unajisi"

(Dan. 1:8). Ni ujasiri ulioje! Ombi lake halikuwa rahisi

kukubaliwa na msimamizi yule kwa vile angekatwa kichwa kama

wangeonekana wamekondeana (Dan. 1:10). Basi Danieli akamwambia,

"Tafadhali utujaribu sisi watumishi wako muda wa siku kumi; na

watupe mtama [nafaka, kokwa, mboga za majani, matunda] tule, na

maji tunywe. Kisha nyuso zetu zitazamwe mbele yako, na nyuso za

wale vijana wanaokula chakula cha mfalme..." (Dan. 1:13).

Akawakubalia ombi hilo. Je! mambo yalikuwaje kiafya baada ya

siku zile kumi tu? "Nyuso zao zilikuwa nzuri zaidi [wanawake

wanaohangaika na vipodozi vinavyodhuru afya wangezingatia hilo],

na miili yao ilikuwa imenenepa zaidi, kuliko wale vijana wote

waliokula chakula cha mfalme. Basi yule msimamizi akaiondoa

posho yao ya chakula [cha mfalme], na ile divai waliyopewa

wanywe, akawapa mtama [nafaka, kokwa, mboga za majani, matunda]

tu" (Dan. 1:15,16).

Chakula cha matajiri au wafalme tunachokitamani sana

hakileti afya mwilini. Chakula rahisi cha mimea na maji safi na

salama ni lishe bora. Kwa akili safi na mwili wenye afya,

ulionenepa kiafya sio kwa ugonjwa, tumia vyakula vya mimea na

maji safi na salama, na kufuata Kanuni zile 8 za Afya. Wana

sayansi wamegundua kuwa wale wanaokula vyakula vya mimea bila

nyama wanaishi maisha marefu sana kuliko wanaokula nyama.

Danieli naye aliishi zaidi ya miaka 80 kufikia kipindi cha

utawala wa Koreshi (Dan. 1:21; 10:1). Hebu tuwafuatilie vijana

wale wanne mwisho wa mafunzo yao ya miaka mitatu. Mfalme

Nebukadreza aliwaonaje?

"Naye mfalme akazungumza nao; na miongoni mwao wote

hawakuonekana waliokuwa kama Danieli, na Hanania, na Mishaeli,

na Azaria... Na katika kila jambo la hekima na ufahamu

alilowauliza mfalme, akawaona kuwa wanafaa mara kumi zaidi ya

waganga na wachawi waliokuwa katika ufalme wake" (Dan.1:19,20).

Kwa nini tuhangaike sana na suala la afya ya mwili wetu,

je! maisha ya kiroho si bora zaidi? "Mpenzi naomba ufanikiwe

katika mambo yote na kuwa na afya yako [kimwili], kama vile roho

yako ifanikiwavyo" (3 Yohana 2). Wahenga walisema, "Akili

timamu katika mwili wenye afya." Ni shauri la kuzingatiwa sana.

Kanuni ya Biblia ni hii: "Basi, mlapo, mnywapo, au mtendapo

neno lo lote fanyeni yote kwa utukufu wa Mungu" (1 Kor. 10:31).

Tunawajibika kuitunza miili yetu katika hali ya afya nzuri

kadiri iwezekanavyo (l Kor. 6:19,20; 1 Pet. 1:18,19;

Rum.12:1,2). Suala la afya linahusu wokovu wetu. Mungu anaweza

kututumia kama Danieli (Dan. 1:17).